6 sự thật bất ngờ về chuyến bay đầu tiên vào vũ trụ của nhân loại

Tàu vũ trụ chở Gagarin không thể hạ cánh với du hành gia bên trong hay
Gagarin đã nhảy xuống khỏi xe để “giải quyết nỗi buồn” khi trên đường
tới bệ phóng…là những bất ngờ thú vị về chuyến bay đầu tiên của con
người vào vũ trụ tròn 50 năm trước.







50
năm trước, vào ngày 12/4/1961, nhà du hành vũ trụ người Nga Gagarin đã
trở thành người đầu tiên bay vào không gian, đánh dấu kỷ nguyên bay vào
vũ trụ của nhân loại.



Tên lửa đưa tàu vũ trụ Vostok 1 chở Gagarin được phóng đi từ trung tâm vũ trụ Baikonur vào 6h07 sáng (giờ địa phương).



Khi
đạt tốc độ chưa từng có tiền lệ vào thời điểm đó, con tàu đã thoát ra
khỏi sức hút của trái đất, tiến vào quỹ đạo, bay một vòng trước khi tiến
trở lại bầu khí quyển và hạ cánh xuống đất Liên Xô (cũ).



Dưới đây là sáu sự thực thú vị về sứ mệnh lịch sử trên của Gagarin.



Gagarin ở trong vũ trụ bao lâu?



Tổng
thời gian của sứ mệnh bay vào không gian đầu tiên của con người kéo dài
108 phút, nhưng hành trình bay quanh quỹ đạo trái đất, với vận tốc
17.500 dặm/giờ (hơn 28.000km/h) diễn ra chưa đầy 1 tiếng 30 phút.



Trong thời gian đó,
Vostok 1 bay chưa hết hoàn toàn một vòng quỹ đạo, với độ cao tối đa là
203 dặm (326km), trước khi giảm tốc tới điểm khoang tàu vũ trụ được kéo
trở lại bầu khí quyển để trở về trái đất.



Tàu vũ trụ Vostok 1 là loại tàu gì?



Vostok là khoang tàu
hình cầu, được thiết kế nhằm triệt tiêu những thay đổi ở tâm trọng lực.
Theo cách này, tàu có thể đảm bảo cho nhà du hành duy nhất được thoải
mái dù đi theo hướng nào. Tuy nhiên, tàu không được thiết kế để hạ cánh
xuống trái đất khi nhà du hành vẫn ở bên trong.



Không giống như những tàu vũ trụ sau này của Nga, như loại tàu Soyuz hiện đại, Vostok 1
không được trang bị hệ thống giúp nó giảm tốc khi hướng trở lại trái
đất, vì vậy Gagarin phải bật dù ra ngoài trước khi chạm đất, ở độ cao
khoảng 4 dặm (6,5km).



Khiếm
khuyết trên đã được người Nga giữ bí mật trong thông cáo báo chí chính
thức của mình, do sứ mệnh có thể bị xem là không thành công.



Điều gì khiến các tàu trước đó không bay được vào quỹ đạo?



Đó là tốc độ.



Để thoát khỏi lực hút của trái đất, tàu vũ trụ cần phải đạt tới vận tốc 17.500 dặm/h, hay khoảng 5 dặm/giây. Trước sứ mệnh Vostok 1, không có tên lửa nào đủ mạnh để đẩy tàu đi với vận tốc nhanh như vậy. Chính hình dạng cầu của Vostok đã giúp cho tên lửa đẩy được nó đạt được vận tốc cần thiết.


Vostok được thử nghiệm như thế nào trước sứ mệnh của Gagarin?



Vài tuần trước đó, một
mô hình tàu của Gagarin, Vostok 3KA-2 đã hoành thành chuyến bay quanh
quỹ đạo thấp của trái đất, mang theo một hình nộm bằng người thật có tên
gọi Ivan Ivanovich và một con chó có tên gọi Zvezdochk.



Ivan đã được bán trong phiên đấu giá của Sotheby năm 1993.



Yuri Gagarin là ai?



Yuri Gagarin
là phi công 27 tuổi thuộc Không quân Liên Xô khi thực hiện chuyến bay
đầu tiên và duy nhất của mình vào vũ trụ. Sau chuyến trở về vang dội,
anh luôn là một “báu vật” của quốc gia, khiến nhiều người cho rằng anh
không nên thực hiện thêm một sứ mệnh nguy hiểm nữa.



Nhưng
cuối cùng Gagarin lại tiếp tục chuẩn bị để trở lại vũ trụ một lần nữa.
Và anh đã qua đời trong một vụ tai nạn khi đang thực hiện buổi tập luyện
thường lệ. Gagarin vẫn là anh hùng sau khi Liên Xô tan rã.



Như
đã thành thông lệ, các nhà du hành vũ trụ ngày nay vẫn tiến hành một
truyền thống “thiêng” trong ngày rời trái đất, dựa trên các bước chuẩn
bị trước chuyến bay năm 1961. Trên đường tới bệ phóng, chiếc xe chở các
nhà du hành thường dừng lại để các thành viên trong đoàn có thể nhảy
xuống xe và “giải quyết nỗi buồn” như Gagarin đã từng làm trong buổi
sáng làm nên lịch sử của mình.



Bệ phóng vẫn được sử dụng



Một di sản vẫn còn
trong chuyến bay lịch sử của Gagarin là bệ phóng của sứ mệnh năm đó tại
trung tâm Baikonur. Bệ phóng vẫn được sử dụng cho đến ngày này, với du
hành đoàn gần đây nhất lên Trạm vũ trụ quốc tế cất cánh vào tuần trước,
ngày 5/2 (giờ địa phương).



Trung tâm Baikonur là
một trong nhiều trung tâm phóng tàu vũ trụ của Cơ quan vũ trụ liên bang
Nga (được biết đến với tên gọi Roscosmos), nhưng không nằm ở Nga. Trung
tâm nằm ở Kazakhstan, nước từng thuộc Liên bang Xô Viết trong thời Chiến tranh Lạnh.



Các nhà du hành vũ trụ
vẫn tiếp tục được phóng đi từ bệ phóng Vostok 1 của Gagarin trong suốt
Chiến tranh Lạnh và truyền thống này vẫn tiếp tục cho đến ngày nay.